سینمایی که خود حقیقت است

مریم عربی

ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران برگزیدگان خود را شناخت.
مهم‌ترین جشن سینمای مستند ایران در حالی در تالار وحدت برگزار شد که دکتر سیدمحمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، جواد شمقدری رییس سازمان سینمایی کشور، شفیع آقامحمدیان رییس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، محمدرضا اصلانی فیلمساز برجسته و جمع کثیری از فیلمسازان و فعالین عرصه سینما در آن حضور داشتند.
شفیع آقامحمدیان در این مراسم با اشاره به افزایش 15 درصدی فیلم‌ها در جشنواره سینما حقیقت، رشد این جشنواره را مثبت ارزیابی کرد و با اعلام این که به طرق مختلف هزینه‌های جشنواره کاهش داده شده است، شیطنت برخی نشریات را در نسبت دادن ارقام نجومی به هزینه برگزاری این جشنواره مورد انتقاد قرار داد.
پس از اعطای جوایز بخش بین‌الملل، فؤاد سوئیبا داور مراکشی بخش بین‌الملل جشنواره اعلام کرد: ما در مراکش برای سینمای ایران احترام ویژه‌ای قایل هستیم. سینمای ایران راه‌های جدیدی را تعریف کرده و ما از این بابت این سینما را دوست داریم.
بخش بعدی مراسم، پخش فیلمی با موضوع اظهار نظر فعالان عرصه سینما نسبت به هتک حرمت پیامبر اسلام (ص) در سینمای آمریکا بود.
جواد شمقدری معاونت سینمایی وزارت ارشاد در این مراسم چنین گفت: جشنواره سینما حقیقت جزو جوان‌ترین جشنواره‌های سینمایی ایران است که در دوره ششم رشد قابل‌قبولی را شاهد بوده است. در سال گذشته و سال جاری بیش از ده عنوان موضوع برای ساخت مستند تعریف شده و این مساله تا حد زیادی به ارتقای سینمای مستند کشور کمک می‌کند.
وی در ادامه افزود: در سازمان سینمایی کشور بخش جدیدی تاسیس شده است که قرار است مطالعات و پژوهش‌های سینمایی را سازمان‌دهی کند. به این ترتیب، فیلمسازان مستند می‌توانند کار خود را با پشتوانه پژوهشی قابل اطمینانی آغاز کنند.
رییس سازمان سینمایی کشور با اشاره به برنامه نمایش فیلم‌های مستند در دانشگاه‌های کشور افزود: ما در صدد هستیم تا کرسی‌های آزاداندیشی را ذیل نمایش فیلم‌های مستند پیاده کنیم. به این ترتیب فیلمسازان می‌توانند بازخورد اثر خود را از ذهن جوان و پویای دانشجویان دریافت کنند. علاوه بر این، دانشجویان هم با سینما آشنا می‌شوند و تعامل و انتقال اندیشه‌ها به بهترین نحو صورت می‌گیرد.
وی سینمای مستند را زبان گویا و توسعه‌یافته فرهنگ و هویت یک ملت دانست و اظهار داشت: اگر ما ملت‌ها زیر چتر فرهنگ کنار هم بنشینیم، به اشتراک‌های خود پی می‌بریم و این مساله می‌تواند زمینه‌ساز صلح جهانی باشد.
بخش بعدی مراسم، تقدیر از پیش‌کسوت عرصه پژوهش و پژوهشگر برتر حوزه انقلاب، آقای بهبودی بود. بهبودی اعلام کرد: مرددم که مستحق این توجه باشم. فاصله من با سینما آن‌قدر زیاد است که به شما حق می‌دهم به چشم غریبه به من نگاه کنید؛ با این حال از غریب‌نوازی شما متشکرم.
سید حسین صافی نیز به عنوان مستندساز برتر حوزه محیط زیست و حیات وحش معرفی شد و ضمن دریافت جایزه، انجام این بزرگداشت‌ها را نه برای خودش، بلکه برای دیگران مناسب دانست.
بخش بعدی، تقدیر از محمدرضا اصلانی بود که با تشویق گسترده حضار در سالن مواجه شد. اصلانی گفت: من هنوز فوت نکرده‌ام که بخواهند برایم بزرگداشت بگیرند. با این حال این بزرگداشت را تقدیم می‌کنم به جوانان زیبای نسل امروز؛ نسل هوشمند ایران که اگر باعث افتخار گروهی از اشخاص نیست، اما من به آن افتخار می‌کنم.
او از مسئولین خواست که به زیبایی این نسل بیشتر رسیدگی کنند و به آنها فرصت بدهند که به شکوه ایران اعلام حضور کنند.
دکتر حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم چنین گفت: اگر سینمایی در دنیا بتواند نام حقیقت را بر خود بگذارد، آن سینمای ایران است. سینمای ایران همچون ملت قهرمان ایران در مسیر حق و حقیقت گام برمی‌دارد. ظرفیت‌های فراوانی در این سینما وجود دارد که به کمک آنها می‌توان بسیاری از حقایق را به گوش جهانیان رساند.
وی با اشاره به تحریم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سوی کشورهای بیگانه افزود: کار این وزارت حمایت از تولید آثار فرهنگی و هنری است و تحریم چنین نهادی نشان می‌دهد که آنها تحمل مساله‌ای را که باعث بیداری در عرصه جهانی بشود، ندارند. هنر می‌تواند فراتر از چارچوب‌های اقتصادی و سیاسی، گام‌های بلندی را بردارد. باید با دید مثبت به ظرفیت‌های فراوان سینمای ایران نگاه کرد تا این سینما بتواند پیشرفت کند.
لوریس چکناواریان موسیقی‌دان سرشناس ایران نیز از نیمه‌های مراسم به جمع حضار اضافه شد و جوایز بخش مستند پرتره را اهدا کرد. بکتاش آبتین که با مستند 13 اکتبر 1937 در این بخش صاحب جایزه شده بود، اعلام کرد: ای کاش سینمای حقیقت به معنای خودش بیشتر استوار بود و جای خالی برخی فیلمسازان در اینجا حس نمی‌شد.
او از دولتمردان خواست تا حوصله بیشتری به خرج بدهند و فیلمسازان معترض را هم در جمع خود بپذیرند.
مازیار مشتاق گوهری که با فیلم پرواز در آب جایزه ویژه بخش مستند زیست‌محیطی را گرفته بود، اعلام کرد: اگر به محیط زیست توجه نشود، در آینده نزدیک دیگر محیط زیستی باقی نخواهد ماند که بخواهیم درباره آن فیلم بسازیم.
محسن خان‌جهانی نیز که با مستند صندلی شماره 257 در بخش مستند سیاسی برگزیده شده بود، ضمن تشکر از همراهی شفیع آقامحمدیان در تمامی مراحل ساخت فیلم اعلام کرد که فیلم او به عنوان پرتماشاگرترین فیلم جشنواره انتخاب شده و به همین خاطر جایزه اصلی خود را از تماشاگران دریافت کرده است. خان‌جهانی ضمن پیگیری طرح صد سند مستند از جواد شمقدری، خواستار رسیدگی به این موضوع شد.
جوایز در چندین بخش و در لابه‌لای اجرای موسیقی زنده به برگزیدگان اهدا شد. گذشته از اشکالاتی مانند بی‌نظمی در پخش وله‌های مربوط به نامزدهای دریافت جوایز، داوران و ...، حضور علی ضیا مجری جوان و پرانرژی مراسم و شوخی‌های گاه و بیگاه او به شاد شدن فضا کمک می‌کرد و از یکنواختی آن می‌کاست. علاوه بر این ابتکار عمل‌هایی چون پذیرایی از مدعوین با شلغم، لبو و باقالی از نکات جالب این مراسم بود.
نکته جالب دیگر این بود که به هر یک از برگزیدگان یک کاشی داده و از آنها خواسته می‌شد که پازل گوشه سن را کامل کنند و در نهایت عبارت آغاز هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران- سینما حقیقت بر صفحه نقش می‌بست که به نوعی نشان از آینده‌نگری دست‌اندرکاران برگزاری جشنواره سینما حقیقت داشت؛ دست‌اندرکارانی که از همین فردا برنامه‌ریزی برای حمایت از مستندسازان و معرفی سینماگران برتر را آغاز خواهند کرد؛ سینمایی که خود حقیقت است و هرگز از پای نخواهد نشست.