چالش‌های تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه

مهدیه‌ سادات محور: تهیه‌کنندگی فیلم‌ کوتاه، پرورش نیرو برای آینده سینماست

مهدیه‌ سادات محور تهیه کننده فیلم کوتاه، مستند، مجموعه تلویزیونی و مدیر «خانه هنری - رسانه‌ای دیما» معتقد است تهیه‌کنندگی فیلم‌ کوتاه،  پرورش نیرو برای آینده سینماست.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار «پایگاه خبری فیلم کوتاه» درباره میزان تحصیلات و نحوه ورود به حوزه فیلم داستانی گفت: فوق‌لیسانس رشته جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران هستم و سینما را از تلویزیون و ساخت مجموعه‌های تلویزیونی شروع کردم.
محور در خصوص انگیزه خود برای تهیه آثار مستند و کوتاه بیان داشت: انگیزه اصلی من برای تهیه‌کنندگی فیلم‌های کوتاه، پرورش نیرو برای آینده سینماست، چون فیلم کوتاه را یک پله می‌بینم.
وی ادامه داد: ورود به عرصه سینمای بلند و سریال و تولید کارهای فاخر، نیازمند حمایت، هدایت و راهنمایی این نیروهاست. در عموم آثار، توجه به مخاطب عام، اولویت دارد. قالب‌های مختلف از سریال و فیلم‌نامه بلند به من پیشنهاد می‌شود و دغدغه دارم از تمام قالب‌ها برای انتقال پیام استفاده کنم ولی فیلم کوتاه، علی‌رغم تلاش کارگردانان، کیفیت بالای آثار و اتفاقات خیلی خوبی که در این عرصه می‌افتد، معمولا مخاطب خاص و محدودی دارد. پیامی به بهترین شکل و بهترین فرم تولید می‌‌شود، اما کمترین مخاطب را به خود اختصاص می‌دهد. پس اگر این عرصه را یک پله ببینیم تا گام‌به‌گام به تولید فیلم‌های سینمایی و بلند نزدیک‌تر شویم، کار درستی است.
تهیه‌کننده مجموعه داستانی «اینجا خانواده زندگی می‌کند» ادامه داد: من با دوستان در تلویزیون و حتی وزیر ارشاد صحبت کردم و پیشنهاد دادم که سعی شود تا به کارهای فاخر کوتاه و مستند اهمیت داده شود و راه دیدن این آثار برای مخاطب عام باز شود. حداقل باکس یا جدول پخشی برای نمایش آثار کوتاه در تلویزیون در نظر گرفته شود، تا فرصتی برای دیده‌شدن مناسب به کارگردانان و تهیه‌کنندگان داده شود.
تهیه‌کننده فیلم کوتاه «وادیار» درباره معیار و شاخصه‌ای که او را به تهیه یک فیلم‌نامه و کار با کارگردانی مجاب می‌کند، گفت: قصه و فیلم‌نامه خوب داشتن برای من از هر چیزی مهم‌تر است. در طرح و فیلم‌نامه معمولا سراغ ایده‌هایی می‌روم که سوژه یا موضوع در تلخی زندگی نکند. یعنی اگر قرار است آسیبی را مطرح کند، کور سوی امید، رد پای خود را در قصه بیابد. با پایان باز و برداشت آزاد مبتنی بر ذهن مخاطب (با اولویت به مخاطب عام)، موافق نیستم. من کارگردان را صاحب‌قلم و اثر می‌بینم و نقطه پایان داشتن در اثر، خود را به نیاز مخاطب عام نزدیک می‌کند. در مورد فیلم‌ساز و کارگردان، حرفه‌ای بودن او را مدنظر می‌گیرم. حرفه‌ای بودن برای من یعنی: تلاش، استعداد و توانایی بروز کارگردانی. اگر این قابلیت را حتی در ساخت تیزر یا مستندی هم از او ببینم، قطعا کمک می‌کنم تا با هم پروژه را به سرانجام برسانیم.
تهیه‌کننده مجموعه مستند «پا به ماه» بزرگ‌ترین چالش تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه را بودجه دانست و توضیح داد: مشکلات مالی در مستند، نسبت به داستانی، کمتر است. من گاهی می‌توانم در مواردی حمایت مالی بگیرم یا با مدیریت زمان یا عوامل به‌نحوی‌که کیفیت اثر تحت‌تاثیر قرار نگیرد، بخشی از هزینه‌ها را تامین یا کم کنم. اما در فیلم کوتاه داستانی، خیلی سخت می‌توان چنین مدیریتی را انجام داد، چون کاملا رد پای خود را در اثر و خروجی کار نشان خواهد داد. تولید یک فیلم کوتاه، عملا یک استاندارد و حداقل برآوردی دارد و اگر بخواهی آن حداقل را باز به حداقل برسانی به‌طورقطع، کیفیت را از دست خواهی داد و کار به ضرر خواهد خورد.
کارگردان و تهیه‌کننده مستند «عزیز» درباره سرمایه‌گذاری و بازگشت سرمایه در فیلم کوتاه گفت: نه فقط در ایران، در همه جای دنیا وضعیت سرمایه‌گذاری فیلم کوتاه خیلی وارد بحث سود و بازگشت سرمایه نمی‌شود و به‌خاطر سهیم بودن تهیه‌کنندگان در بازگشت سرمایه، اقبال به کارهای مستند و بلند بیشتر است. تهیه‌کننده فیلم‌های کوتاه، ممکن است در قواعد رسمی، در جایزه و افتخاراتی که برای فیلم در آینده می‌افتد، به‌ندرت سهمی داشته باشد برای اینکه بتوانم از این مشکلات عبور کنم روی تربیت این نیروها تمرکز کردم و به نهادهای بالادستی و دوستان هم گفتم که اگر از این افراد حمایت کنید، سرمایه‌گذاری کنید، به‌جای اینکه یک فیلم داشته باشید یک انسان، پرورش می‌دهید، یک هنرمند پرورش می‌دهید که می‌توانید سال‌های بعد و در کارهای بهتر و هدفمندتری از او استفاده کنید. در واقع فوکوس فنی و مالی را برداشتم و سعی کردم مسیر را ببینم.
تهیه‌کننده مستند «برف می‌نامد» درباره رعایت مناسبات حرفه‌ای در فیلم کوتاه توضیح داد: ما، قبل از کار با تمام عوامل، همه اعداد و ارقام را در قرارداد مشخص و مکتوب می‌کنیم و همه می‌دانند که در پایان کار حق‌وحقوق خود را خواهند گرفت. برخی تهیه‌کنندگان، عوامل را هم در ضرر احتمالی فیلم و عوامل پیش‌بینی نشده، سهیم می‌کنند که کار درستی نیست. قاعدتا مناسبات حرفه‌ای باید در فیلم کوتاه رعایت و قانونی شود، اما مثل تمام قانون‌شکنی‌ها و اشتباه عمل کردن‌ها در هر حوزه‌ای ممکن است به فراخور، هر تهیه‌کننده‌ای متفاوت عمل کند. محور، درباره کارگردانانی که وارد حوزه تهیه‌کنندگی فیلم خود می‌شوند بیان داشت: علاوه بر اینکه معتقدم این کار در دو قالب جدا قابل بحث و بررسی است، اما در صورت توانایی و مهارت، اگر این تهیه‌کنندگی از جنس دلسوزی و ارتقای آن اثر باشد، اتفاق مبارکی است، اما بعضا تهیه‌ به‌عنوان منافع مالی صرف و قائل شدن دو سهم مالی از یک فیلم، نه‌تنها به ضرر فیلم بلکه به ضرر عوامل و در کل، سینماست.
تهیه‌کننده مستند «مادری» کلیت حمایت نهادها و ارگان‌های دولتی مثل مرکز گسترش و انجمن سینمای جوان و... را از فیلم‌سازان کوتاه مفید دانست و افزود: تمام این حمایت‌ها به مانیفست آن نهاد یا ارگان برمی‌گردد. اگر این حمایت‌ها به معنی دخالت باشد که هیچ، ولی اگر اعتماد و سرمایه با هم جمع شوند شاهد کارکرد درست آن خواهیم بود. به‌شخصه اعتقاد دارم اگر کسی حاضر به سرمایه‌گذاری یا تهیه کاری است حتما من و کارهای من را رصد کرده است و به‌خاطر کیفیت کارم قرارداد می‌بندد، دخالت تام ندارد، من را از خود و مجموعه خود می‌داند و اصل را بر اعتماد می‌گذارد. در این صورت، من هم افتخار می‌کنم که در آن پروژه باشم. اما عموما تهیه‌کننده یا اسپانسرهای دولتی اختیاری به تهیه‌کننده‌ها نمی‌دهند و جزءبه‌جزء مطالبه می‌کنند و این مطالبه اذیت‌کننده است، این کار از مالی تا کیفیت آن به جز ضرر، چیزی نمی‌شود.
مهدیه‌ سادات محور که مدیر «خانه هنری - رسانه‌ای دیما» است در خصوص این خانه و فعالیت‌های آن گفت: دیما یک کمپانی کوچک رسانه‌ای است که اولویتش حمایت از خانم‌های فیلم‌ساز است و به‌صورت تخصصی تولیدات حوزه زنان را پیگیری می‌کند و تا کنون ده‌ها اثر در قالب‌های مختلف تولید کرده و با بیش از 70 نفر عوامل هنری ارتباط تنگاتنگ دارد و در حوزه بین‌الملل هم حضور موفقی داشته و جوایز خوبی دریافت کرده است. این ساختار هم درگیر مناسبات ساختارهای رسانه‌ای این کشور است که در آن بخش خصوصی هنری، رسانه‌ای جدی تعریف نمی‌شود. دیما یک بخش خصوصی هنری است که تلاش کرده است مستقل بماند. اگر دیما هم نگاه خود را عوض می‌کرد و خود را به فرصت‌های دولتی نزدیک می‌کرد اوضاع آن خیلی بهتر بود. البته ما، به جهت استقلال در دیما می‌توانیم هر موضوعی را کار کنیم و کیفیت را خیلی بیشتر از دیگران لحاظ کنیم. سعی کردیم که موضوع محور و در ژانرهای مختلف اثر تولید کنیم، به‌صورت شخص حقیقی و در هر قالبی سفارش بگیریم و تامین‌کننده نیاز افراد باشیم.
محور، در خصوص توجه به ژانر و عدم تنوع در فیلم کوتاه بیان داشت: مشکل ژانر و عدم تنوع آن در فیلم کوتاه هم به تهیه‌کننده برمی‌گردد. ذائقه تهیه‌کنندگان به سمت ژانرهایی تمایل پیدا کرده که بودجه و سرمایه بهتری جذب می‌کنند و قدرت ریسک‌پذیری کمتری دارند. ژانرهای روتین، فرصت تامین مالی بهتری پیدا کردند و تهیه‌کننده‌ها دیگر به کارگردانان اجازه تغییر ژانر را نمی‌دهند. در همه‌جا این مشکل وجود دارد، از تهیه‌کنندگان خصوصی تا نهادهایی قانونی و دولتی که ریسک نمی‌کنند تا مبادا اعتبارشان زیر سؤال رود یا سرمایه آنان در این تنوع ژانر از بین برود.
تهیه‌کننده مستند «کوچ زنانه» در خصوص استفاده از چهره‌های حرفه‌ای از بازیگر تا عوامل در فیلم کوتاه گفت: من موافق این امر هستم چون فیلم کوتاه را فرصتی برای حضور در فیلم سینمایی، فیلم‌های بلند داستانی و سریال می‌بینم. اتفاقا باید از این فرصت استفاده کرد. عوامل حرفه‌ای اگر وارد کار کوتاه شوند، چیزی از آنها کم نمی‌شود. آنها حرفه‌ای هستند و وارد هر عرصه‌ای شوند، حرفه‌ای عمل می‌کنند. ورود این افراد، وزن فیلم را بالا می‌برد. کارگردان فرصت بیشتری برای بروز کار پیدا می‌کند. حتی ما در این دست اتفاق‌ها، نیروها و دستیارهای بهتری پیدا می‌کنیم که در آینده جای همین افراد را پر کنند. فرصت دستیار پروری در سینمای بلند خیلی سخت و سنگین است. فیلم کوتاه هم فرصت کوتاهی است تا این آزمون‌وخطا در کنار عوامل حرفه‌ای را به افراد بدهیم. در هر قالبی از موقعیت کارگردان تا حتی ریسک برای تهیه‌کننده، این فرصت مغتنم و به‌صرفه است. من در همین فضا کار می‌کنم و عوامل حرفه‌ای در کارهایم حضور دارند. فرقی نمی‌کند باید این عوامل در فیلم کوتاه، مستند، تیزر یا حتی در مرحله طرح یا فیلم‌نامه در کنار کار باشند و این فرصت که تمام افراد از حرفه‌ای تا آماتور در کنار هم رشد و تجربه کنند، همیشه فراهم است.
مهدیه‌ سادات محور در پایان تاکید کرد: باید در حوزه سیاست‌گذاری فیلم کوتاه، مجدد فکر و بازنگری شود. از هم‌اندیشی اساتید با تجربه این حوزه استقبال کرد و آینده فیلم کوتاه را درست طراحی و ترسیم کرد. در مورد کارکرد فیلم کوتاه، باید مسیر راه مشخص باشد چون تضادهای با کارکرد و هدف آن در ایران و دنیا شاهد هستیم و این تفاوت‌هاست که باعث دلسردی جمع فعالان این حوزه شده است. عمق و اهمیت نگاه علمی و تجربی به فیلم کوتاه به‌عنوان پله‌ای برای پیشرفت آینده این سینما، ضروری است.

گفت‌وگو از: علی کشاورز

یک دیدگاه بگذارید

لطفا حاصل عبارت زیر را به عدد در کادر مقابل آن بنویسید.
اخبار مرتبط
  • پوریا حیدری‌اوره: در ایران تهیه‌کننده را فقط منبع مالی می‌بینند

    پوریا حیدری‌اوره: در ایران تهیه‌کننده را فقط منبع مالی می‌بینند

    پوریا حیدری‌اوره از تهیه‌کنندگان پرکار و موفق سینمای کوتاه ایران معتقد است در ایران تهیه‌کننده را فقط منبع مالی می‌بینند. وی در گفت‌وگو با خبرنگار «پایگاه خبری فیلم کوتاه» درباره میزان تحصیلات و نحوه ورود به سینما گفت: من فارغ‌التحصیل رشته فیلم‌سازی دیجیتال از انستيتو SAE امارات هستم و سینما را با کارگردانی فیلم‌های کوتاه شروع کردم و بعد از آن با کارگردانی فیلم‌های بلند ادامه دادم. هم‌زمان با کارگردانی، تهیه‌کنندگی بسیاری از آثار کوتاه را به ‌عهده گرفتم. کارگردانی و تهیه را همیشه در کنار هم تجربه کردم.
  • علی مجیدی: عدم وجود شورای محتوایی از ابتدای هر پروژه از چالش‌های تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه است

    علی مجیدی: عدم وجود شورای محتوایی از ابتدای هر پروژه از چالش‌های تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه است

    علی مجیدی از تهیه‌کنندگان فیلم کوتاه؛ نبود یک سیستم یا سازمان تولید و عدم وجود شورای محتوایی از ابتدای هر پروژه را از چالش‌های تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه می‌داند. وی در گفت‌وگو با خبرنگار «پایگاه خبری فیلم کوتاه» درباره تحصیلات، سابقه و نحوه ورود به سینما گفت: آخرین مدرک تحصیلی من، دکترای مدیریت استراتژیک است. به علت اشراف و کار در حوزه ‌ICT، مخابرات وVOD وارد حوزه محتوی و تولید آن شدم.
  • حسن محمدی: مهم‌ترین چالش تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه در حوزه پخش است

    حسن محمدی: مهم‌ترین چالش تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه در حوزه پخش است

    حسن محمدی از تهیه‌کنندگان اخیر سینمای کوتاه ایران معتقد است مهم‌ترین چالش تهیه‌کنندگی فیلم کوتاه در حوزه پخش است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار «پایگاه خبری فیلم کوتاه» گفت: مهم‌ترین چالش فیلم کوتاه نه در تولید و نه در تامین مالی آن است، بلکه در حوزه پخش آن است. عدم پخش درست انگیزه‌های ساخت را کم می‌کند.
  • حسین کاکاوند: برای بقای فیلم کوتاه باید راه حضور در بازارهای جهانی را یاد بگیریم

    حسین کاکاوند: برای بقای فیلم کوتاه باید راه حضور در بازارهای جهانی را یاد بگیریم

    حسین کاکاوند از تهیه‌کنندگان موفق و پرکار دهه اخیر سینمای فیلم کوتاه ایران، معتقد است برای بقای فیلم کوتاه باید راه حضور در بازارهای جهانی را یاد بگیریم. وی در گفت‌وگو با خبرنگار «پایگاه خبری فیلم کوتاه» درباره سابقه و نحوه ورود به سینما گفت: سینما و تلویزیون را همزمان با دستیاری و کارگردانی در سال 90 شروع کردم و بعد در پروژه‌ای به دلیل مشکلات در تولید و به اصرار تهیه‌کننده، مجبور شدم مدیرتولید باشم، بعد از آن مدتی در کارهای بلند، کوتاه و تلویزیونی مدیر تولید ماندم.
  • حمیدرضا زبیر: بودجه مراکز دولتی برای تولید فیلم کوتاه، نیازمند بازنگری اصولی است

    حمیدرضا زبیر: بودجه مراکز دولتی برای تولید فیلم کوتاه، نیازمند بازنگری اصولی است

    حمیدرضا زبیر از تهیه‌کنندگان فعال چند سال اخیر سینمای کوتاه ایران است. تعداد فیلم‌ها و تنوع ژانر در کنار کسب موفقیت‌های ملی و جهانی از نقاط مثبت کارنامه او به شمار می‌آید. وی در گفت‌وگو با خبرنگار «پایگاه خبری فیلم کوتاه» گفت: در واقع بحث سرمایه‌ و سرمایه‌گذاری برای فیلم کوتاه، درست نیست. ما جایی سرمایه‌گذاری می‌کنیم که بتوانیم برداشت کنیم. در فیلم‌کوتاه عملا این اتفاق نمی‌افتد.
آخرین خبرها