یک فیلم کوتاه واقعی!

مریم عربی
فیلم کوتاه صبا زندگی زن جوانی را روایت می‌کند که بر سر دوراهی ایثار و فداکاری و دنبال کردن آرزوهای شخصی باقی مانده است؛ زنی که پس از مرگ خواهرش و به خاطر نگهداری از فرزندان او به ناچار باید از آرزوهای خود دست بکشد.

شخصیت صبا چگونه در ذهن‌تان شکل گرفت و چطور شد که به فکر ساخت این فیلم افتادید؟
در مسیر تهران به یزد، یک موتورسوار را دیدم که پشت موتورش یک دسته گل بزرگ رز قرمز بود. این تصویر نظر من را به خود جلب کرد. از طرف دیگر با دیدن روستاهای اطراف یزد به ذهنم رسید که در این لوکیشن با استفاده از تصویر مرد موتور سوار، فیلم کوتاهی بسازم. مدتی بعد از طریق خواهرم با خانمی آشنا شدم که بعد از مرگ خواهرش با شوهر خواهرش ازدواج کرده بود و از فرزندان خواهرش مراقبت می‌کرد تا آنها به اصطلاح زیر دست یک زن غریبه بزرگ نشوند. همه این مسایل را کنار هم قرار دادم و تا حد زیادی با سوژه کلنجار رفتم تا فیلمنامه فیلم صبا بر اساس شخصیت این زن آماده شد.
بازیگران فیلم را بر چه اساسی انتخاب کردید؟
در کمال خوشحالی سهیلا گلستانی بعد از خواندن فیلمنامه با آغوش باز بازی در نقش صبا را پذیرفت. در مورد ایشان این طور شنیده بودم که اگر فیلمنامه را دوست نداشته باشند، حتی بازی در فیلم‌های بلند را هم نمی‌پذیرند. با این حال ایشان مهربانانه پذیرفتند که به یزد بیایند و در فیلم من بازی کنند. باقی بازیگران به جز بازیگر شخصیت مادر صبا همه از افراد بومی و از بازیگران تئاتر یزد هستند.
پروسه ساخت فیلم چقدر طول کشید؟
حدود شش یا هفت ماه درگیر نوشتن فیلمنامه بودم. چهار روز هم تصویربرداری داشتیم. یک ماه بعد از فیلمبرداری، نسخه اولیه کار آماده شد.
تجربه همکاری با حوزه هنری یزد چطور بود؟
من چندین سال است که با حوزه هنری یزد کار می‌کنم. حتی اگر به لحاظ مالی نتوانند کمک زیادی به من بکنند، از جهات دیگر همیشه من را حمایت کرده‌اند.
در زمینه پخش بین‌المللی فیلم چقدر با شما همکاری داشتند؟
بحث پخش بین‌المللی را خودم شخصا بر عهده گرفته‌ام و فیلم را به جشنواره‌های مختلف می‌فرستم. البته با توجه به بالا رفتن هزینه‌های ارسال فیلم، انتخاب‌های ما محدودتر شده است و مجبوریم با تمرکز و دقت بیشتری جشنواره‌های بین‌المللی را انتخاب کنیم.
فکر می‌کنید دلیل این که بدون حمایت یک نهاد دولتی در عرصه بین‌المللی موفق ظاهر شده‌اید، چه بوده است؟
شاید موضوع انسانی فیلم موجب این اقبال شده باشد؛ بحث فداکاری یک زن که می‌تواند برای هر کسی جذاب باشد. شاید مسئولین این جشنواره‌ها همین حس شاعرانه و زنانه موجود در فیلم را دریافت کرده باشند؛ چرا که اهل هر نقطه از ایران یا جهان که باشیم، با مفاهیم مشترک این چنینی به خوبی ارتباط برقرار می‌کنیم. علاوه بر این، در یکی از جلسات نقد و بررسی فیلم صبا در مورد این فیلم چنین عنوان شد که صبا یک فیلم کوتاه واقعی است و فقط بخشی از یک فیلم بلند نیست. این فیلم تمام ویژگی‌های یک فیلم کوتاه را دارد. شاید همین دلیل موفقیت این فیلم باشد.
در طول ساخت فیلم با مشکل خاصی مواجه نشدید؟
بیشتر هزینه‌های ساخت فیلم به من فشار آورد؛ چرا که اکثر عوامل من از تهران به یزد آمده بودند. باید دایما در مسیر روستا به شهر رفت و آمد می‌کردیم. خانه‌ای که در فیلم می‌بینید، یک خانه نیست، بلکه چهار خانه مختلف است که من به عنوان یک خانه آن را نمایش داده‌ام. تمام این موارد برای من بسیار هزینه بر بود و هزینه‌ای بیش از آنچه فکر می‌کردم را به من تحمیل کرد. با این حال خوشحالم که با وجود همه مشکلات، این فیلم را ساختم.
چقدر از نتیجه نهایی کار خود رضایت دارید؟
با این که این فیلم در جشنواره‌های سطح بالای بین‌المللی شرکت کرده، اما هنوز جایزه‌ای دریافت نکرده است. دلم می‌خواست این فیلم جایزه بین‌المللی هم بگیرد. با این حال این فیلم در جشنواره‌های داخلی مثل جشنواره پروین اعتصامی دیده شد و جوایزی را دریافت کرد که باعث خوشحالی من است.
اصلی‌ترین مشکل فیلمسازان فیلم کوتاه در کشور را چه می‌دانید؟
فیلمسازان فیلم کوتاه بیش از هر چیز درگیر مشکلات مالی هستند. آنها دوست دارند با عوامل حرفه‌ای کار کنند، اما مجبورند به آنها دستمزد بدهند و از پس آن برنمی‌آیند. البته گاهی این مساله خودش باعث بروز خلاقیت می‌شود.
با توجه با این که شما در انجمن سینمای جوان تدریس می‌کنید و با فیلمسازان تازه‌کار سر و کار دارید، چقدر به آینده سینمای کوتاه امیدوارید؟
به اعتقاد من روز به روز کارهای بهتری در حال ساخته شدن است. فیلم کوتاه اعتبار خاص خود را دارد و سطح کاری فیلمسازان فیلم کوتاه به هیچ عنوان از فیلمسازان فیلم بلند پایین‌تر نیست. من به آینده فیلم کوتاه به خصوص در یزد امیدوارم و فکر می‌کنم در آینده فیلمسازان خوبی از این استان به جشنواره‌ها معرفی شوند.