عصر دیروز (26 تیرماه)، دومین جلسه از سلسله نشست های تخصصی سینمای مستند و تجربی با عنوان «صد سند»، در سالن اجتماعات مرکز گسترش سینمای مستندو تجربی برگزار شد.
به گزارش «پایگاه خبری فیلم کوتاه» به نقل از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، در ابتدای این نشست، شفیع آقامحمدیان خطاب به عموم فیلمسازان حاضر گفت: با توجه به تشکیل سازمان سینمایی و تعیین ماموریت هایی جدید برای مرکز، ما بدنبال پاسخ به این سوال هستیم که چگونه در تولیداتمان، تغییرات کیفی داشته باشیم و سبب ارتقای کیفی آثار سینمایی شویم. از طرفی ما در پی تعریفی دقیق و مناسب برای بحث فیلم های تجربی و معیارهایی برای رسیدن به آن هستیم.
وی ادامه داد: ما قصد داریم حرف جدی در جهان سینما داشته باشیم و بتوانیم در سطح بین الملل فعالیت کنیم. البته نگاه و معیارهای سینمای دنیا تغییر کرده است و آنها بدنبال فیلم های استاندارد هستند و ما هم باید بتوانیم در حد استانداردهای دنیا حرکت کنیم و نگاه بین المللی را در فیلم هایمان داشته باشیم.
آقامحمدیان ضمن اشاره به برگزاری همایش «دور از سایه» گفت: از تمامی کسانی که دست به قلم هستند نیز می خواهم که اگر مطلبی و یا مقاله ای پیرامون بحث سینمای تجربی یا اکسپریمنتال دارند، آن را ارائه نمایند تا ماحصل این نگاه ها در همایش بررسی شود.
حسین خورشیدی معاون فرهنگی مرکز نیز با اشاره به عنوان این "مرکز" اظهار داشت: عنوان سینمای تجربی هم اکنون دچار دگردیسی شده و تصمیم داریم تا این مفهوم را به سمت فیلم های تجربی به معنای آثار متفاوت هدایت کنیم.
وی ادامه داد: در واقع ما می خواهیم کارهایی متفاوت با آثار متداول در سینمای ایران ساخته شود و برای ارتقای وضعیت سینمای کشور و در جهت دمیدن خون تازه به رگ های سینما حرکت کنیم. مسلما بهترین مکان برای رسیدن به این  هدف هم مرکز است؛ چراکه با نیروهای جوان و خوشفکر در ارتباط است. بنابراین کار اولی متفاوت هم مورد توجه مرکز است و با تغییر رویکرد ها، ما به طور جدیتر به سینمای تجربی خواهیم پرداخت و مانعی هم برای حضور فیلمسازان حرفه ای و پیشکسوت در مرکز نمی بینیم.
خورشیدی در ادامه، به بحث مستندهای تجربی اشاره کرد و گفت: قصد داریم تا در حوزه سینمای مستند، به بررسی درستی از مفهوم مستندتجربی دست یابیم. امیدوارم دوستان به این مسئله بیندیشند تا ما برای تعریف سینمای مستند تجربی، معیارهایی متفاوت از سینمای داستانی داشته باشیم.
وی افزود: همانطور که گفته شد، ما نمی خواهیم در سینمای مستند هم به تولیدات عادی و معمول اکتفا کنیم؛ بلکه بدنبال خلاقیت و نوآوری های جدید در سینمای مستند هستیم. در پروژه «صد سند» هم تولید ۱۰۰ سند فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، ورزشی و... را مدنظر داریم و تنها به یک موضوع یا گونه خاص اکتفا نخواهیم کرد. ما فیلم هایی می خواهیم که قابل استناد برای آینده کشور باشند.
معاون فرهنگی مرکز تصریح کرد: البته منظور این نیست که در این پروژه ها، تنها به تعریف و تمجید پرداخته شود؛ بلکه فیلم های منتقد و گویای واقعیت های جامعه هم مدنظر ماست، با این توضیح که این فیلم ها نباید چنگ بر چهره کشور بیندازند و نگاه منطقی و درستی به مسائل مختلف نداشته باشند. 
پناه بر خدا رضایی کارگردان سینما و مستندساز نیز در این جلسه، طی سخنانی اظهار داشت: من فکر می کنم موضوعات مهمی از این نوع جلسات استخراج می شود و از این جهت خوشحالم. درباره سینمای تجربی هم باید بگویم که شخصاً با تعریف سینمای تجربی مشکل دارم، چون فکر می کنم وقتی یک کلمه را به سینمایی خاص اطلاق می کنیم، بار معنایی آن را دستخوش تحول ساخته ایم.
وی افزود: به عقیده بسیاری از صاحبنظران، فیلم تجربی به اثری اطلاق می شود که تا آن زمان در تاریخ سینما ساخته نشده باشد. از طرفی مخاطبان فیلم تجربی عامه مردم نیستند؛ لذا این مسئله بسیار مهمی است که «مرکز» بداند فیلمش را برای چه کسانی می سازد.
این مستندساز گفت: در سینمای تجربی فیلمساز بدنبال تجربه ای غیر متعارف و متفاوت است و بیشتر روی ساختار متمرکز است، اما نمی توانیم به هر فیلم غیر متعارفی هم تجربی بگوییم. شاید در سینمای مستند هم کمتر کسانی را داریم که فیلم تجربی ساخته اند، اما بسیاری از فیلمسازان ما نگاه های غیر متعارف دارند.
محمدرضا هاشمیان دیگر مستندساز حاضر در این نشست نیز گفت: به نظر من مفهوم تجربی باید از نظر شما کاملا مشخص شود و ما بدانیم که شما و گروه بررسی طرح هایتان، به چه فیلمی تجربی می گویید.
وی افزود: نکته دوم مسئله «صد سند» است. این مسئله هم باید به درستی تعریف شود. ممکن است من با نگاه خودم به دنبال فیلمی بروم که یک سند افتخار است، اما از نظر شما فیلم بدی باشد. بنابراین ما فیلمسازان خیلی نمی توانیم سیاست ها را تعیین کنیم و این شما هستید که باید سیاست هایتان را به ما بگویید، حال ممکن است عده ای با شما همراه شوند و عده ای نیز همکاری نکنند.
رضا مجلسی هم در ادامه این جلسه گفت: به نظر من فیلمی که در چارچوب قرار می گیرد، دیگر تجربی نیست. بنابراین خیلی بدنبال تعریف مشخص و دقیق و اینکه فیلم تجربی را دستوری تعریف کنیم نباشید؛ چراکه این راه به جایی نمی برد.
وی افزود: به نظرم باید به فیلمسازان و اندیشه شان اعتماد کنید و خیلی بدنبال چهارچوب های بسته و مشخص نباشید، چراکه همه ما برآیند و زاده همین فرهنگ چندین هزار ساله هستیم.
سید جواد میرهاشمی نیز افزود: من خیلی وارد بحث تجربی نمی شوم چون هر فیلمساز به فراخور اندیشه خودش، آن را تعریف می کند. از طرفی تعریف سند افتخار هم برای هر فردی متفاوت است.
وی افزود: به نظر من برای ساخت فیلم های بین المللی باید بستر سازی های درست انجام شود؛ ما نمی توانیم فیلمساز را در یک اتاق دربسته نگه داریم و بعد از او انتظارات زیادی داشته باشیم. به نظرم نیاز است که فیلمسازان را در حوزه مورد نظر تربیت کنید و برای آنها ورک شاپ و ... برگزار نمایید.
محسن خانجهانی نیز طی سخنانی اظهار داشت: در مجموع خوشحالم که نگاه ویژه ای به سینما مستند شده است. مرکز باید اهدافش را درست و واضح مشخص کند و بگوید که چه فیلم هایی می خواهد تولید کند. اینکه من بخواهم فکر کنم که چه فیلمی بسازم که هم تجربی باشد، هم موضوع جالبی داشته باشد و... کار سختی است! و بهتر است اهداف مرکز روشن تر بیان شود.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه مشابه این جلسات را ما قبلا هم داشته ایم اما آنچه اهمیت دارد اینست که چقدر این برنامه جدی است و چقدر قرار است ادامه داشته باشند. آیا طرح ما از فردا برای شما قابل بررسی است یا ماه آینده بررسی می شود؟ آیا این صد سند مستندهای فاخر را شامل می شود و یا آثار عادی را نیز دربر می گیرد؟ پاسخ به این سوالات برای ما بسیار مهم است.
گفتنی است که در این نشست، فیلمسازان و مستندسازانی نظیر پناه بر خدا رضایی، محمدرضا هاشمیان، محسن خانجهانی، مهناز رکنی، رضا مجلسی، سید جواد میرهاشمی، ماجد نیسی، علی خسروی، طاهره حسن زاده، مصطفی شیری، مهدی اسدی، لقمان خالدی، محمد احسانی، هادی آفریده، امیرحسین خلیل زاده و حامد باقری حاضر بودند.