شهرام میراب‌اقدم

صداها
صدا کم‌کم بخش مهمی از سینما شد؛ حتی در زمان سینمای صامت؛ چرا که در همان زمان گروه موسیقی و یا حتی صدای یک ساز تنها مانند پیانو فیلم را همراهی می‌کرد.
امروزه در دنیا صدا یکی از بخش‌های پر اهمیت برای فضاسازی و شخصیت‌پردازی، کاراکترهای فیلم به شمار می‌رود و برای آن جوایز گوناگون از بهترین صدابرداری تا بهترین صداگذاری در نظر گرفته‌اند و اینکه به واقع می‌توان گفت تصویر و صدا برای فضاسازی فیلم در هم تنیده شده‌اند. اما در مورد فیلم کوتاه که می‌خواهم به آن بپردازم آن هم صرفا در ایران، صدا در بعضی از فیلم‌ها (نه همه) از اهمیت کمتری در بین فیلمسازان برخوردار است. آن‌قدر که کارگردان برای گرفتن قاب‌های زیبا وسواس نشان می‌دهد و با تصویربردار درباره آن صحبت و کلنجار می‌رود، شاید اصلا درباره صدابرداری سر صحنه با صدابردار گفت‌وگو هم نمی‌کند. در صورتی که باید بدانیم صدابردار در حفظ لحن صدای بازیگر، نوع گویش آنها و آمبیانس فضا، جهت پیشبرد کاراکترهای فیلمنامه و تداوم حس صحنه از نقش اساسی برخوردار است و حتی بهتر آن است که کارگردان از انواع میکروفن‌ها برای ضبط صدا با فرکانس‌های متفاوت اطلاعاتی داشته باشد. متریال خوب صدابردار یکی از ارکان مهم برای صداگذار محسوب می‌شود.
از آنجا که فیلم کوتاه جهت پیشبرد داستان معمولا از فضاسازی استفاده می‌کند و صداگذاری یکی از عناصر مهم در فضاسازی است که می‌تواند از شروع فیلمنامه‌نویسی شکل بگیرد و به یاد داشته باشیم در فیلم باید از صدا به درستی و به اندازه استفاده شده باشد، به عنوان مثال شخصی را در خیابان در حال دویدن فرض کنید:
1- صدای آمبیانس خیابان
2- صدای آمبیانس خیابان همراه با صدای آژیر پلیس
3- صدای آمبیانس خیابان همراه با صدای سوت قطار
و بسیار صدای خارج از قاب، که می‌توان بر روی این پلان شنید و هر کدام به شما تصور خاصی از آن کاراکتر را بدهد. بهتر آن است که بدانیم صدای اشیا، صدای پنهان طبیعت و همه‌ آن صداهایی که جدا از گفت‌و گوها به گوش ما می‌رسد، می‌تواند به طور پیوسته و بی‌واسطه روی احساسات ما تاثیر بگذارد و فیلم را رو به جلو ببرد و به هنگام صداگذاری، نقش سکوت را در شریک شدن و همراه شدن بیننده با شخصیت‌ها به خاطر داشته باشیم و به نقش صدابردار، صداگذار و زیبایی‌شناسی آنها در فیلم کوتاه که متفاوت با سینمای بلند است اهمیت بدهیم.