آقای شیردل،آخرین مهلت زمان شرکت در«هفتمین جشنواره بین المللی سینمای مستند کیش» در آخرین روز شهریور ماه 84 به پایان رسید و مدتهاست که از روند شکل گیری،نحوه شرکت،برنامه ها و شیوه برگزاری این دوره جشنواره خبری نداریم،آیا صلاح می دانید که در این موارداطلاعاتی را در اختیارمان قرار دهید؟
دبیرخانه کوچک،عاری از امکانات،بدون بودجه و تنخواه گردان ولی بسیار فعال و خودکفای جشنواره بین المللی سینمای مستند کیش طبق معمول هر ساله کار خود را در فروردین ماه و در واقع کمتر از یک ماه بعد از پایان گرفتن دوره ششم- ولی این بار در ابعادی بسیار گسترده تر از قبل- آغاز کرد.این بار هدف من سینمای مستند پنج قاره جهان و دعوت از بهترین آثار کشورهای دیگر برای شرکت در کیش بود.راه اندازی سایت اینترنتی جشنواره در سال 83 – که آن هم با کمک و حمایت اسپانسر سوئیسی راه اندازی شد- و پشتیبانی «پایگاه خبری فیلم کوتاه» که در امر معرفی و ارائه متن روزانه،مقررات و فرم شرکت در جشنواره،کمک شایانی کردند بسیار موثر بود.این امر بویژه در سطح فیلمسازان و تهیه کنندگان آثار مستند در کشورهای خارجی که اغلب مجهز به امکانات اینترنتی هستند و با این شیوه بخوبی آشنایی دارند بسیار موفق و سریع عمل کرد.متاسفانه در سطح ایران و بویژه شهرستانها این شیوه هنوز به درستی عملکرد ندارد که بخش عمده آن بدلیل کمبودهای اقتصادی و نهایتا فرهنگی است.استقبال کشورهای خارجی و مستند سازان آنها بسیار چشمگیر و در برخی موارد حتی باور نکردنی است.
در مورد ایران نیز در طی دو ماهه اخیر با توجه به گسترش دامنه اطلاع رسانی و علیرغم عدم برخورداری دبیرخانه از حداقل بودجه لازم برای چاپ و درج یکی دو نوبت آگهی و خبر در روزنامه های کثیر الانتشار،خوشبختانه با بکار گیری توان و علاقمندی خود مستند سازان در تهران و شهرستانها جبران برخی کمبود ها شده است.به عنوان مثال فقط در همین هفته – آخرین هفته شهریور- حدود 98 فیلم دیگر از ایران به دبیرخانه ارائه گردیده.هر چند تعداد فیلم های رسیده به جشنواره ها را نباید دلیلی بر محبوبیت و مشروعیت آنان دانست چون بسیاری از افراد بویژه جوانان هنوز فرق اصلی و اساسی بین فیلم مستند،کلیپ،مستند داستانی،کوتاه،تجربی و غیره را بدرستی نمی دانند و هر چه در چنته دارند به جشنواره ها می فرستند ولی به هر حال تا این لحظه بیش از سیصد و اندی فیلم مستند ایرانی و خارجی به دبیرخانه رسیده که هیات محترم انتخاب شامل چهار نفر با دقت و وسواس همیشگی در حال دیدن،بررسی و انتخاب آثار بهتر هستند.
آیا همچون دوره قبل شاهد برگزاری دو مسابقه یکی در سطح فیلم های ایرانی و دیگری در سطح فیلم های خارجی با حضور گزیده ای از فیلم های بخش ایران خواهیم بود؟
در صورتیکه تعداد آثار مستند ایرانی منتخب امکان برگزاری یک مسابقه بخش ایران را با حضور حداکثر 25 فیلم شایسته میسر کند حتما مسابقه بخش ایران را برگزار خواهم کرد و در غیر اینصورت تنها مسابقه بین الملل با حضور حداقل یک و حداکثر 2 فیلم از هر کشور خارجی و 5 فیلم از کشور ایران – به عنوان میزبان- برگزار خواهد گردید.هر چند جشنواره سینمای مستند کیش حضور و فعالیت خود را با برگزاری نمایش تولیدات منتخب و سالیانه سینمای مستند ایران آغاز کرد و طبعا راهی و چاره ای نیز جز این نبود و شش دوره را نیز علیرغم همه کمبودها و مشکلات بدین ترتیب و با موفقیت برگزار نمود و لذا از جایگاهی در خور میان انبوه علاقمندان و مستند سازان با استعداد ایرانی برخوردار گردید ولی مطمئنا چنین حرکتی و پایگاهی با توجه به عدم برخورداری از هیچ گونه کمک مالی یا ردیف بودجه ای یا سوبسید دولتی چه از جانب معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کل زیر مجموعه های فراوان و متعدد سینمایی و نمایشی آن و چه از جانب سیمای جمهوری اسلامی ایران و چه نهادهای بزرگ و کوچک مرتبط دیگر از جمله سازمان گردشگری و ایرانگردی و جهانگردی و غیره نمی توانند – ونباید- جوابگوی حرکتی باشد که باید سالها قبل توسط دیگران آغاز و راه اندازی می شد ولی هیچکس – حتی انجمن مستند سازان و تولید کنندگان فیلم مستند- زیر بار سنگین مسئولیت های مرتبط با آن نرفتند و اگر هم حرکتی کوچک و کم رنگ صورت دادند متاسفانه سراسر به تنش و درگیری و اختلافات انجامید و یا با توجه به ساختار و تفکر بوروکراتیک این گروه ها،هیچگاه با استقلال فکر و اندیشه و برنامه ریزی سالم و صحیح انجام نگرفت.جالب آنکه مسئولین محترم این نهادها و گروه ها در حد توان و وسعت سوء نظر و نیت خود در همین شش ساله نیز به اندازه کافی چوب لای چرخ جشنواره کیش گذاشته اند و پوست موز جلوی پای ما چیده اند!
این چنین احساس می شود که نسبت به کمیت و کیفیت فیلم های ایرانی آن رضایت مندی معمول در لحن کلامتان وجود ندارد.
سینمای محترم ایران چه در بخش داستانی و چه در بخش مستند و کوتاه در حال گذر از یک مرحله برزخی ملموس،بحرانی و طبعا خطرناک است.این امر با توجه و عنایت به پارامترهای سیاسی، اقتصادی،فرهنگی جامعه رو به رشد و تکوین و ملتهب و متحول ایران بنظر امری طبیعی می رسد.در کل جامعه ما که فیلم و فیلمسازی هم جزیی از برآیندهای آن است بویژه از آغاز سال 83 تا به امروز و پایان گرفتن تب و تاب حرف ها و حدیث ها و شعارها و انتخابات جدید ریاست جمهوری،بطور کلی شاهد نوعی دوگانگی،تغییر جهت های آشکار و تکان دهنده سیاسی-اجتماعی،نوع استحاله فرهنگی،اعتقادی و لذا سیاسی و اقتصادی بوده و هستیم که این امر در حرفه و کار ما و در آخرین مرحله رسوب خود تنها در بررسی آثار ارائه شده که برآیند حدود یکسال و اندی تولید فیلم مستند هستند قابل رویت و سنجش می باشد.متاسفانه نگاه ما به کل فیلم های رسیده از سراسر کشور حاکی از بلاتکلیفی،سردرگمی،تکرار مکررات،نسخه برداری بی درد و غیر مسئولانه از روی کارهای خود و دیگران،نگاه پر تمنا به جشنواره های خارجی،ساده انگاری و کلا عدم تعادل و توازن در انتخاب موضوعات ،امر مهم تحقیق و پژوهش و پرورش و شکل دهی نهایی به اثر است.
خوشبختانه در این امر نیز که بصورت قاعده کلی در آمده استثناهای جالب و چشمگیری وجود دارند که این راه را تا حدودی امیدوار کننده می سازد و شک ندارم که در نهایت امر با مجموعه قابل اعتنایی از فیلم های مستند ایرانی مواجه خواهیم شد.
بدیهی است که یک عمر عدم توجه و حمایت از امر اساسی و زیر بنایی و بینایی سینمای مستند و همه مورد امکانات را در خدمت سینمای گیشه گذاشتن و راه را بر بیان واقعیت ها و تفکر و اندیشه کردن در این وادی بستن،نتیجه ای بهتر از این نخواهد داشت.
آیا در شرایط فعلی می توانید به فهرستی از کشورها و تعداد فیلم های خارجی طالب شرکت در بخش مسابقه بین الملل اشاره نمایید؟
اولین کشور متقاضی در اردیبهشت 84 استرالیا بود،با دو فیلم که یکی از آنها مورد قبول و انتخاب قرار گرفته است.جالب اینکه کارگردان محترم این فیلم که از محققین و متخصصین زندگی در زیر دریاهاست بسیار دوستانه با پیشنهاد من در مورد کوتاه کردن فیلم خود موافقت کرد و نسخه جدیدی از فیلم را ارائه نمود.این امر در مورد چندین فیلم ارزشمند دیگر نیز که زمان طولانی داشتند با تاثیر و علاقه سازندگانشان انجام گردید.
کشورهای دیگر عبارتند از:کوبا(3 فیلم)،مکزیک(3 فیلم)،ایتالیا(2 فیلم)،آلمان(3 فیلم)،کرواسی(2 فیلم)، صربستان(4 فیلم)،قرقیزستان(2 فیلم)،قزاقستان(1 فیلم)،ازبکستان(2 فیلم)،تاجیکستان(2 فیلم)، گرجستان(2 فیلم)،آذربایجان(2 فیلم)،ارمنستان(5 فیلم)،روسیه(4 فیلم)،اوکراین(2 فیلم)،بلاروس(2 فیلم)،اسپانیا(2 فیلم)،پرتقال(2 فیلم)،پاکستان(7 فیلم)،بنگلادش(5 فیلم)،مالزی(6 فیلم)،اندونزی(2 فیلم)،هند(4 فیلم)،مجارستان(2 فیلم)،لهستان(1 فیلم)،کانادا(3 فیلم)،هلند(5 فیلم)،ایرلند(1 فیلم،که سازنده اش یک کارگردان ایرانی است)،عربستان(1 فیلم مشترک با آمریکا)،آمریکا(2 فیلم)،لبنان(2 فیلم)،ترکیه(2 فیلم)،ژاپن(1 فیلم)،تونس(3 فیلم)،انگلستان(2 فیلم)،اوروگوئه(4 فیلم)،سوئیس(11 فیلم)،چین(2 فیلم)،فلسطین(5 فیلم) و... فیلم های دیگری نیز از ویتنام،فرانسه،آرژانتین، بلژیک، دانمارک،سوئد و نپال در راه رسیدن به دبیرخانه هستند.آثار بسیار ارزشمند و جالبی از کشورهای مختلف به دست ما رسیده است که اغلب آنها توسط کارگردانان و مستند سازان شناخته شده ای ساخته شده اند و اغلب آنها جوایز مهمی را از جشنواره های مهم بین المللی دریافت کرده اند.
طبعا با توجه به مسائل محتوایی،ساختاری،طول مدت فیلم ها به سال تولیدشان و همچنین معیارهای ارزشیابی این آثار از دیدگاه محدودیت ها و چارچوب های نمایشی در نظام اسلامی،همه این کشورها نخواهند توانست توفیق شرکت در بخش مسابقه پیدا کنند.
بدیهی است تعداد روزها،سانس های نمایش و ساعات آنها یکی دیگر از محدودیت های دست و پاگیر در انتخاب و تعداد فیلم ها و کشورها خواهد بود.بدین ترتیب تا این لحظه جدا از ایران به عنوان کشور میزبان،حضور 47 کشور دیگر از 5 قاره در جشنواره هفتم کیش امکان پذیر خواهد بود.
آیا امکان اعلام نام اعضای کمیته داوری وجود دارد؟
شخصا با این امر مخالفم.بویژه اینکه هنوز جدول نهایی پذیرفته شدگان نیز نهایی نشده است و خوشبختانه این امر مورد قبول و تایید اعضای محترم این کمیته نیز می باشد.تنها می توانم به این امر اشاره ای مجدد کنم که مطابق معمول هر ساله در جشنواره بین المللی سینمای مستند کیش به شخصیت هنری،علمی و با تجربی و آگاهی سیاسی و اجتماعی داوران بخش انتخاب فیلم ها توجه اساسی مبذول می گردد.به اعتقاد من امر مهم انتخاب فیلم ها چیزی ورای روند معمول سوا کردن درشت ها از ریزها و سیاه ها از سفید هاست و بواقع امر مهم و مشکل داوری،سیاست گزاری و اگر بتوان چنین ادعایی کرد ساماندهی نتایج تاریخی یک حرکت فرهنگی این چنینی از همین امر گزینش اصیل ترین و اصلح ترین ها در مرحله انتخاب اولیه آغاز می شود و داوران این بخش کاری بزرگ،خطیر و جسورانه را انجام می دهند که در همین جا از همه ایشان نهایت تشکر را دارم.
با توجه به اینکه برخی از مستندسازان به دلایلی که برشمردید تا حدودی دیر متوجه امر برگزاری هفتمین دوره جشنواره شده اند،آیا امکان تمدید مهلت شرکت در جشنواره وجود دارد؟
ما بارها اعلام کرده ایم که علاقمندان به شرکت در جشنواره حداقل برگه مربوط به شرکت را یا از طریق دفتر جشنواره یا سایت اینترنتی www.kidff.com  آن که عینا در سایت«پایگاه خبری فیلم کوتاه» نیز منعکس گردیده،پر نموده و از طریق پست الکترونیک  [email protected]یعنی on line و یا با چاپ و پر کردن آن از طریق پست پیشتاز،معمولی به آدرس جشنواره ارسال نمایند و در واقع جای خود را رزرو نمایند تا بعد به فرستادن فیلم هایشان اقدام کنند.کسانی که دسترسی به فرم فارسی شرکت در جشنواره را از طریق اینترنت ندارند می توانند با مراجعه به دبیرخانه جشنواره نسخه زیراکس آن را دریافت کنند و یا طی تماس تلفنی با شماره های:88783999-88663035 فرم را بصورت نمابر(فکس) دریافت کنند.
اما در جواب شما اعلام می کنم که مدت ارائه فرم شرکت همراه با فیلم های متقاضی شرکت در هفتمین جشنواره بین المللی سینمای مستند کیش تا تاریخ « 15 مهر ماه 84» تمدید می گردد.