رامین حیدری فاروقی مستندساز و رییس هیات مدیره انجمن تهیه کنندگان مستند گفت: دسترسی به بازار سینمای مستند و عرصه بین‌المللی آن به تولید مشترک وابستگی دارد که باید شرایط مختلف آن فراهم شود.
رامین حیدری فاروقی، مستندساز در گفت‌وگو با خبرنگار «پایگاه خبری فیلم کوتاه» درباره وضعیت سینمای مستند کشور و پیشرفت‌هایی این عرصه از ابتدای دهه نود تاکنون گفت: من تصور می‌کنم سینمای مستند حرکت روبه جلویی هم به لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی داشته است. یک زمانی تعداد فیلم‌های مستقل مستندی که ساخته می‌شدند معدود بودند و مستندسازی مقدار زیادی در یک دورانی متکی به ساخت مجموعه‌های تلویزیونی بودند. اما الان با توجه به اینکه امکان ارائه آثار از طریق شکل‌های جدید، متنوع شده و امکان اکران برای سینمای مستند در جهان فراهم است و در ایران مبانی آن در حال شکل‌گیری است، من اینطور تصور می‌کنم که سینمای مستندمان حرکت روبه جلویی داشته است.
کارگردان مستند مجموعه مستند خشت بهشت ادامه داد: البته حتما ظرفیت‌های خیلی بیشتری هم دارد، استفاده از این ظرفیت‌ها مبتنی است بر اینکه بتوان از طریق فراهم کردن امکان اکران و معرفی آثار مستند به مردم دامنه تماشاگران بیشتری را برای این عرصه فراهم کرد. اگر مردم می‌توانستند با حوزه مستندهای اجتماعی ما آشنایی بیشتری پیدا کنند و اگر مجموعه مستندهای مربوط به حوزه طبیعت، تاریخ و مسائل مختلف امکان نشر پیدا می‌کرد و بیش از پیش مردم آنها را می‌دیدند من فکر می‌کنم سینمای مستند می‌توانست اقتصاد فعال‌تری هم داشته باشد.
حیدری فاروقی همچنین بیان کرد: الان خیلی از مستندسازان با توجه به شرایط اقتصادی کشور، شکل سرمایه‌گذاری نهادها و سازمان‌ها و حتی خود تلویزیون روی آثار مستند؛ یک مقدار برای تولید آثارشان دچار دشواری هستند. ولی از آن طرف هم به دلیل اینکه در یک دوره‌ای پیش از این شرایط جدید اقتصادی، دسترسی به ابزار و امکان برای مستندسازها آسان‌تر شده بود، در نتیجه تعداد کسانی که می‌توانستند فضاها را تجربه کنند بیشتر شده بود.
رییس هیات مدیره انجمن تهیه کنندگان مستند گفت: من طی این سال‌ها که در جشنواره‌های مختلف داور بودم خیلی آثار برجسته‌ای دیدم که تعدادی از آنها امکان اکران پیدا کردند و البته خیلی‌هایشان هم ظرفیت اکران دارند. طی سال‌های جدید از طریق کانون‌هایی که این کار را در حوزه سینمای مربوط به هنر و تجربه انجام می‌دهند امکان گسترده‌تری برای اکران آثار فراهم شده و فکر می‌کنم که نسبت تولید و ارائه آثار امیدوارکننده است.
این مستندساز در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به لزوم تنوع در موضوع مستندها بیان کرد: خیلی از موضوعات مختلف مربوط به حوزه‌های جامعه‌شناسی فرهنگی، حوزه سیاست و موارد مختلف دیگر هست که مستندسازان ما چنان که در ظرفیت مستند هست امکان رفتن به سراغ آنها را ندارند وگرنه مستند هم می‌توانست دامنه بیننده بیشتری داشته باشد و هم می‌توانست تاثیرگذاری بیشتری را به خود اختصاص دهد. به عقیده من یکی از مواردی هم که فکر می‌کنم باید در جستجوی آن باشیم، این است که به تدریج توان این را داشته باشیم که ظرفیت عمومی سینمای مستند را افزایش دهیم و تعداد خبرنگاران، منتقدین و کارشناسان دست به قلم حوزه سینمای مستند هم بیشتر شوند. چرا که آنها حتما می‌توانند نقش خیلی مهمی در جلب توجه به آثار مستند داشته باشند.
حیدری فاروقی با اشاره به وضعیت خوب سینمای مستند کشور در جهان گفت: سینمای مستند ما در جهان طی این سال‌ها حرف برای گفتن داشته، سالی نیست که مستندسازان ایران جوایزی دریافت نکنند و آثارشان مطرح نشود. ما در این سال‌ها در زمینه‌های مختلف با موضوعات گوناگون آثار برگزیده در سطح بین‌الملل داشتیم، ولی دسترسی به بازار سینمای مستند و عرصه بین‌المللی آن به تولید مشترک وابستگی دارد که باید شرایط مختلف آن فراهم شود و بتواند کارهای مشترکی بین گروه‌های مربوط به ایران و کشورهای مختلف صورت بگیرد تا از طریق این مشارکت دسترسی به بازارهای سینمای مستند نیز فراهم شود.
او اضافه کرد: تولیدات ما باید تنوع بیشتری داشته باشند و بتوانند به شبکه‌های تلویزیونی معتبر دنیا که کار مستند پخش می‌کنند دسترسی پیدا کنند. به نظرم می‌‌آید این مسیری است که انجام خواهد شد اما طبیعتا روشن است که همه عرصه فرهنگ و اقتصاد ما طی سال‌های اخیر به نوعی درگیر تنش‌های اضافه‌ای بوده که از طریق جریان‌های مختلف سیاست بین‌الملل به این ماجرا تحمیل شده است. به این ترتیب پیشنهادی در برابر سینمای مستند ما هست که برای دسترسی به بازارهای بین‌المللی باید شکل و شیوه خاصی را داشته باشیم، درحالیکه ما باید بتوانیم این پشتیبانی را از انواع آثار مستند داشته باشیم، باید بتوانیم کسانی را که الان انگشت‌شمار هستند ولی فیلم‌های مستندسازان ما را به دنیا معرفی می‌کنند حمایت کنیم. الان در بخش خصوصی چند نفری هستند که این کار را انجام می‌دهند و به موفقیت‌هایی هم دست پیدا کردند ولی با دشواری هزینه‌های پیش‌روی ارزی مواجه‌اند.
این مستندساز ادامه داد: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی هم طی این سال‌ها آثار زیادی را تولید و معرفی کرده است. ولی به هر حال ورود به بازار و دسترسی پیوسته به آن تابع یک ترکیب پیچیده از سرمایه‌گذاری، ارتباطات بین‌الملل و تداوم در عملکرد است که ما باید روی همه اینها بیش از پیش کار کنیم.
حیدری فاروقی درباره جشنواره «سینما حقیقت» با توجه به نزدیک شدن به برگزاری دوازدهمین دوره آن گفت: در حافظه من تصویر متدوام و جذابی از جشنواره «سینما حقیقت» وجود دارد. در طی سال‌های اخیر بخش‌های جنبی، نوع ارائه و مهمانان و داورانی که جشنواره داشته باعث شده تا الان نقش خودش را به عنوان یک کانون برای توجه بیشتر به آثار مستند خوب ایفا کند.
او درباره ظرفیت‌های این جشنواره نیز توضیح داد: آن چیزی که ما می‌خواهیم از این جشنواره مطالبه کنیم بیشتر به دامنه تولید و تنوع آثار مستند و دشواری‌های پیش‌روی تولید این آثار برمی‌گردد. وگرنه جشنواره «سینما حقیقت» به عنوان آیینه‌ای برای نمایش این آثار به نسبت امکانات و ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد در سطح و جایگاه خوبی قرار دارد.
فاروقی حیدری با اشاره به مستندش که قرار است به زودی از تلویزیون پخش شود گفت: مجموعه مستندی هست به نام خشت بهشت که از سال 87 ساخت آن را شروع کردم و امسال به پایان می‌رسد و قرار است احتمالا از هفته آینده پخشش از تلویزیون، از شبکه یک و شبکه مستند شروع شود. این پروژه درباره رابطه متقابل انسان، خانه و شهر است و به بررسی جامعه‌شناسی توسعه شهری از منظر زشت و زیبا می‌پردازد.
او در پایان بیان کرد: این اثر همچنین مقایسه تطبیقی زندگی مردم در چهل شهر ایران و جهان است. این مجموعه 26 قسمت 40 دقیقه‌ای و در کل هزار دقیقه است. من چند سالی است مشغول تمام کردن این پروژه هستم که کار سنگینی است و به همین دلیل در جشنواره امسال «سینما حقیقت» هم اثری ندارم.
دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران سینما حقیقت طی روزهای 18 تا 25 آذرماه 1397به دبیری سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد در سینما چارسو برگزار خواهد شد.