روز گذشته برنامه نمایش و جلسه نقد و بررسی فیلم مستند «البرز» با حضور منوچهر طیاب (کارگردان)، مهرزاد دانش (منتقد سینما) و پدرام اکبری (مجری و کارشناس) در سالن «سینماحقیقت» مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار شد.
به گزارش «پایگاه خبری فیلم کوتاه» به نقل از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، در این نشست مهرزاد دانش گفت: مستندی که به اتفاق دیدیم از نوع مستند پژوهشی است که قرار است پیرامون اقلیم یک منطقه داده هایی را در اختیار ما قرار دهد. در پرداختن به چنین موضوعی با توجه به اقلیم گسترده، با اطلاعات بسیار زیادی مواجه هستیم و بحث بررسی یک اقلیم می تواند با مسائل سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی و ... همراه باشد. آنچه کار مستندساز را سخت تر از جمع آوری و ثبت این داده ها می کند نحوه عرضه اطلاعات است. در واقع این مهم است که مستندساز اطلاعات بدست آمده اش را با چه قبض و بسطی به مخاطب برساند. اگر قالب کار طیاب سریال بود، می شد هر موضوع را به یک قسمت بدل کرد اما آنچه در این چیدمان به چشم می خورد، بسیار هوشمندانه است.
دانش ادامه داد: به نظر من فیلم هایی از این دست برای گروه های سنی مختلف و آموزش آنها نیز بسیار مناسب است. البته قصد من تقلیل جنبه های هنری اثر نیست، اما خوب است که بشود این فیلم را در فضاهای آموزشی نمایش داد.
وی گفت: فیلم بضاعت فراوان دارد تا بتواند از زوایای مختلف به آن نگاه کرد. ابتدای فیلم با کره زمین شروع می شود و البرز بزرگنمایی می شود . یک سری تصاویر از البرز نشان داده می شود که در هم دیزالو می شوند و گویی این فن می خواهد مخاطب را به فضا و محیط نزدیک کند. در قسمت دیرینه شناسی هم از تمهید هوشمندانه عکاسی و صدای عکس استفاده می شود تا گسست تاریخی میان الان و گذشته به مخاطب نشان داده شود.
در ادامه جلسه پدرام اکبری نیز به ذکر نکاتی پیرامون فیلم پرداخت و گفت: ما در این فیلم با فیلمسازی مواجه هستیم که تحصیل کرده است و کارهای جدی و مهمی در کارنامه خود دارد و نمونه هایی از این دست کار کرده است. یکی از نکات بسیار مهم و ارزشمند این فیلم، دقت نظر کارگردان و بهره گرفتن از تمامی ابزارهایی است که در اختیار دارد؛ مثل ساختار، تدوین، موسیقی و ... ریتم در این فیلم بسیار حائز اهمیت است. در جایی که فیلم می خواهد مسیر ورود شهروندان جنوب را به شمال نشان دهد تجربه کارگردان، حفظ ریتم، انتخاب تصاویر دلنشین و... همگی به چشم می خورد و تجارب پیشین طیاب به خوبی به مدد ایشان آمده است.
منوچهر طیاب نیز در این جلسه گفت: معمولا وقتی فیلمساز یا نویسنده کاری را انجام می دهد دیگر حرفی برای گفتن ندارد؛ این اثر می تواند مورد علاقه یا بی مهری افراد باشد اما هیچ کدام از این موارد به سرنوشت فیلم مربوط نمی شود. به عقیده من یک اثر، مانند فرزندی می ماند که وقتی به دنیا آمد سرنوشتش با سازنده آن کاملا جدا خواهد بود و عمری را به تنهایی ادامه حیات می دهد. فیلم هم در طول زمان با افرادی دوستدار و مخالف برخورد می کند، اما من در مورد آثار هنری یک ناظر بسیار هوشیارتری را می بینم و آن عنصر زمان است.
او افزود: مسلما هیچ کاری بدون عیب نیست. کارهایی که من انجام می دهم برای این است که تماشاچی بعد از دیدن فیلم وقتی سالن را ترک کرد، به خودش بیاید و فکر کند که چه سوژه عظیمی در مقابلش است و وادار شود و برود در مورد آن بخواند و جست و جو کند.
طیاب ادامه داد: محیط زیست برای من تنها رابطه اش با انسانی است که در آن زندگی می کند. هر انسان با دانشی که داشته، از محیط زیستش بهره برده است. من هم اطلاعات بسیاری درباره البرز می خوانم اما به خود می گویم چه ارائه دهم تا مخاطب متوجه شود این البرز چه امکاناتی دارد و چه فوایدی در اختیار مخاطب قرار می دهد. چیزی را که من در فیلم نشان می دهم این است که  انسان در طول تاریخ، از این مکان چه استفاده هایی کرده و بنابراین من محیطی زیست را  با انسانی که در آن است، نشان می دهم. آنچه روشن است این است که ما در یک فیلم 90 دقیقه چه چیز را می خواهیم مطرح کنیم. من به عنوان فیلمساز ابتدا مسئله ام را انتخاب و سپس سعی می کنم آن را توسعه دهم.
او تصریح کرد: برای من تنها ساختن یک فیلم کافی نیست و من یک موضوع را به صورت یک پروژه می بینم؛ به این صورت که سایر اطلاعاتی که از نظر مخاطب در فیلم نیست را بعدا در کتاب می آورم. چون هم دست به قلم دارم و هم می توانم فیلم بسازم، به این صورت عمل می کنم. مسلما اگر موسیقی هم بلد بودم حتما موسیقی البرز را هم می ساختم.
وی خاطر نشان ساخت: هدف من و همکاران من فراتر از ساخت یک فیلم مستند است، اما من فکر کردم برای مراکز تحقیقاتی لازم است که ایران را بشناسند و ایران را به چهار بخش تقسیم کردیم و تصمیم گرفتیم با زبان بین المللی سینمای آن مناطق را معرفی کنیم. مقدار اطلاعاتی که در فیلم می توانم بدهم بسیار کمتر از امکانات من در انتشار یک کتاب است، با این حال چون سینما زبان بین المللی است من ترجیح دادم فیلم مستند را هم بسازم.
گفتنی است که در پایان این مراسم، لوح تقدیر و هدیه نقدی از طرف مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به منوچهر طیاب اهدا شد.